Internationaliseren; een strategische aanpak voor architecten

In de media zie je regelmatig succesverhalen van Nederlandse architecten in het buitenland. Toch zien veel architecten de stap naar het buitenland als een hoge drempel. Mijn collega, Sybren Steensma, adviseert op het gebied van internationaal innoveren. Hij heeft al verschillende architectenbureaus op weg geholpen met hun internationaliseringstrategie. In sommige gevallen zelfs met een Prepare2startsubsidie.


Internationaliseringstrategie

Dit bestaat uit 3 onderdelen:

1. Waar ben je goed in? Hoe onderscheidt jouw bureau zich hierin ten opzicht van anderen (zowel in NL als in het buitenland)?

2. Welke buitenlandse markt(en) wil je opgaan? Waar zie je mogelijkheden voor jouw bureau? Maak een longlist en werk toe naar een shortlist, waaruit je een keuze maakt.

3. Maak een stappenplan om in het gekozen land projecten te gaan doen. Als uit dit stappenplan blijkt dat er zaken als marktverkenning, partnerselectie, presentatiemateriaal, vergroten van kennis over het land (bijv. regelgeving) nodig zijn, kan gebruik worden gemaakt van de Prepare2startsubsidie van NL EVD Internationaal (http://www.evd.nl/ onderdeel van AgentschapNL).

Ook als je een (potentiële) buitenlandse opdrachtgever op het oog hebt, is het nuttig zo’n stappenplan te maken en Prepare2start in te zetten!

In de praktijk

BRTArchitecten (http://www.brta.nl/ ) uit Alkmaar heeft het in de praktijk toegepast. Sjon Pepping van dit bureau vertelt dat zij, via een opdracht voor Stenden Hogeschool te Leeuwarden, in Qatar terecht gekomen zijn. BRTA is echt onderscheidend in het ontwerpen van leeromgevingen, en dat biedt dus ook kansen in het buitenland. Het architectenbureau had al contact met Syntens en kwam zo terecht bij de Prepare2startregeling. Sybren Steensma nam de directeur van BRTA mee naar de EVD. Via de EVD kwam BRTA in contact met de Nederlandse ambassade in Qatar en met Fenedex (http://www.fenedex.nl/ een organisatie die kennis en ervaring over zakendoen in en met het buitenland samenbrengt). Via Fenedex kwamen ze in aanraking met een jurist die de algemene voorwaarden, contract- en honorariumzaken in Qatar juridisch heeft gecontroleerd. De Prepare2startsubsidie is ingezet voor het juridisch advies, marktverkenning, productpresentatie en presentatiemateriaal. BRTA is inmiddels lid geworden van Fenedex en heeft gebruik gemaakt van hun trainingsaanbod. Voor volgende buitenlandse projecten komen ze zo goed beslagen ten ijs. Een mooi voorbeeld van hoe je met een goed netwerk verder komt.

Heb je ook belangstelling om projecten te doen in het buitenland en wil je dat strategisch aanpakken? Neem dan contact op met mijn collega Sybren.Steensma@syntens.nl .

Architect, durf te kiezen!

“Bureau X werkt voor uiteenlopende opdrachtgevers. Uw specifieke wensen vormen ons uitgangspunt. In nauw overleg met u komen we tot een goed resultaat!”

Regelmatig zien wij een soortgelijke tekst op websites van architecten en ontwerpers.

Eigenlijk staat hier: wij doen alles, voor iedereen.

"Daar zit weinig focus in, en het onderscheidt niet, omdat iederéén het zegt. Is het dan een wonder, dat opdrachtgevers alleen nog maar op prijs selecteren?
Als je iedereen tegelijk probeert aan te spreken, bereik je niemand. Een beproefd marketinginzicht luidt: maak keuzes. Laat zien, dat je de specifieke behoeften van je klant begrijpt. Dat gaat alleen als je weet wie je klant is en je in hem verdiept." Zegt collega Sybren Steensma.


Aan welk maatschappelijk vraagstuk wil je een bijdrage leveren?


Welke beslisser gaat daarover?


Wat drijft hem of haar?

Naar onze ervaring vinden architecten het moeilijk om keuzes te maken. Ze willen zich niet richten op één doelgroep, uit angst om te eenzijdig te worden. Maar dat hoeft ook helemaal niet: je kunt heel goed een top drie maken en je daarop richten. Een eenvoudige tussenweg.

Sommige architectenbureaus kiezen wèl, en plukken daar de vruchten van. Een voorbeeldcase van mijn collega Jeroen van der Aa: Architectenbureau Hienkens (http://www.hienkens.com/), onderscheidt zich door een neoclassicistische stijl. Hienkens richt zich daarmee op duidelijke niches binnen de retail- en consumentenmarkt. Bij het bepalen van hun marketingstrategie heeft het bureau zich laten ondersteunen door studentonderzoeker Dries Veldman, die erop afstudeerde. Hienkens wil de breuk herstellen van de moderne architectuur naar de klassieke architectuur, door het ontwerpen van klassieke gebouwen met Nederlandse materialen. Hoe dit uitpakt is onder meer te bewonderen in het Haagse project `Haagsche Bluf´ (http://www.haagschebluf.com/).

Een goede manier om na te denken over doelgroepen en klantbehoeftes is het propositiehuis. Aan de hand van dit model hielpen wij verschillende architectenbureaus bij het maken van keuzes en het formuleren van de juiste boodschap.
Hierbij komt telkens dezelfde valkuil naar voren: architecten vertellen graag en makkelijk over zichzelf, maar niet over hun klanten. Dat is de verkeerde volgorde! Zoals elk huis bouw je ook het propositiehuis van onderaf op. Dus: eerst op je doelgroep inzoomen, snappen wat zijn behoefte is, en daarop een passende belofte formuleren.

Wie zo’n behoeftenonderzoek grondig wil doen, kan zich laten ondersteunen door een studentonderzoeker, net zoals Architectenbureau Hienkens dat deed. Desgewenst kunnen wij bedrijven matchen aan de juiste student.

Interessant?
Reageer hieronder.

Architect, laat weten waar je mee bezig bent

Zelf lees ik graag de nieuwsbrieven van architecten die ik persoonlijk ken. Soms heb ik ze al een tijd niet meer gesproken. En met hun nieuwsbrief zie ik wat ze bezighoudt en hoe het gaat met het bureau.

De nieuwsbrief is een ideale manier om ‘op het netvlies’ te blijven van jouw netwerk. Je zit misschien wel in het geheugen van die opdrachtgever waar je 3 jaar geleden contact mee had. Maar als er een nieuwe opdracht aankomt, wil dat niet zeggen dat hij meteen aan je denkt. Een, regelmatig terugkerende, nieuwsbrief zorgt ervoor dat zijn geheugen opgefrist wordt. Maar ook voor anderen uit jouw netwerk kan het nuttig zijn om op de hoogte te blijven waar jij mee bezig bent (of wat jou beweegt, of wat jij kunt).

Maak je nieuwsbrief aantrekkelijk voor de lezer. Bied nieuwswaarde. Verras de lezer. Noem niet alleen je gewonnen prijsvraag of je laatst opgeleverde project. Het wordt interessanter als je van een project ook de bouwopgave noemt. Als je daarna uitlegt hoe je tot jouw concept en ontwerp gekomen bent, bied je nieuwswaarde. Vergeet niet je publicaties te noemen. Plaats een link naar de plek waar de publicatie te downloaden is. Wees alert wanneer andere media over jouw bureau schrijven, noem dit in je nieuwsbrief met een link naar het artikel.Ook de lancering van je nieuwe website kan je noemen. Met natuurlijk de toelichting wat er veranderd is en waarom je het veranderd hebt.

Als je een nieuwspagina op je website bijhoudt, is het niet moeilijk om (bijvoorbeeld 4x per jaar) een nieuwsbrief te vullen. Let er wel op dat je regelmatig je nieuwspagina bijwerkt. Het moet actueel zijn!

Goede voorbeelden van nieuwsbrieven en nieuwspagina’s bij architectenbureaus zijn:

http://www.sponge.nl/ , dit bureau verstuurt nieuwsbrieven, waarop je je kunt abonneren via hun homepage.

http://urbansymbiose.nl/ dit bureau heeft het nieuws meteen op de homepage staan. Zij vermelden hun nieuws altijd onderaan hun e-mails. Met een link naar het volledige artikel op hun website.

http://jagerjanssen.nl/ vermeldt ook hun nieuws op hun homepage. Belangstellenden kunnen zich abonneren op dit nieuws door middel van een RSS-feed. Dit houdt in dat je een seintje krijgt wanneer het nieuws op hun website zich ververst.

Tips voor het maken van een nieuwsbrief

• Bedenk wie de doelgroep is voor wie je schrijft. Is het voor een brede doelgroep, gebruik dan geen ingewikkelde vakjargon.

• Bedenk wat interessant is voor jouw doelgroep. Prikkel ze, verras ze. Zorg ervoor dat ze denken: “zo heb ik er nog niet naar gekeken”. Of:”ik wist niet dat hij dat ook kon/wist/maakte”.

• Stuur alleen een nieuwsbrief naar degenen die je persoonlijk kent, of die zich zelf hebben aangemeld voor jouw nieuwsbrief. Geef ook de mogelijkheid om af te melden voor je nieuwsbrief. Anders wordt het spam.

• Zet het belangrijkste nieuws (voor je doelgroep) bovenaan. Als het eerste artikel ze bevalt, zullen ze ook de rest lezen.

• Plaats je tekst niet paginabreed, want dat leest ongemakkelijk. Gebruik de kolomindeling en maak 2 of meer kolommen.

• Gebruik aantrekkelijke foto’s. Heb je geen foto van hetgeen je wil vertellen, gebruik dan een plaatje, grafiek of andere visuele ondersteuning.

• Gebruik kopjes per item. En schrijf kernachtig en beknopt. Wil je meer kwijt, maak dan een link naar het uitgebreide aritkel op je website. Mensen ‘scannen’ tekst op internet. Vinden ze het onderwerp interessant, zullen ze doorklikken voor meer informatie.

• Meer tips voor het schrijven van een nieuwsbrief http://bit.ly/9Q1Ed6 .

• Meer tips over het schrijven voor internet: http://bit.ly/9hQDjT .

Architecten realiseren innovatie door samenwerking

Architectenbureaus realiseren sneller en beter innovaties in samenwerking. Dat is niet alleen mijn overtuiging. Ik zie dit ook bevestigd in de praktijk. Mijn collega, Andrea Teeuwisse, uit Brabant heeft een mooi voorbeeld van een samenwerking in een Bouwteam+.


Duurzaam bouwen is de drijfveer van dit Bouwteam+. Directeur Frits Dansen van http://www.fdarchitecten.nl/ uit De Moer deed mee vanaf het begin. Hij zegt: “Duurzaamheid is niet alleen een kwestie van minder of alternatief energieverbruik, maar ook van andere materialen en installaties - een warmte terugwinunit bijvoorbeeld. Maar denk vooral aan vermindering of voorkoming van faalkosten. Je bent dan niet alleen zuiniger met de productiemiddelen, maar houdt ook geld over om te kiezen voor duurzame oplossingen, die vaak nog wat kostbaarder zijn dan gangbare materialen en methoden.”

Gezelschap

Het netwerk van Syntens leverde een gezelschap op dat behalve uit FD Architecten bestaat uit aannemer Remmers Bouwgroep, elektrotechnisch installatiebureau Klostermann Nederland en Oostelbos Installatietechniek. (zie ook artikel van Gemeente Tilburg http://bit.ly/cTKbXJ , over ‘vernieuwde benadering van bouwproces op basis van MVO uitgangspunten).

Dansen: “Binnen Bouwteam+ zijn wij inderdaad gedurende het hele proces nauw met elkaar opgetrokken en zijn we er daarom in geslaagd duurzaam te bouwen. In mei vorig jaar kregen we de opdracht voor het tekenwerk en met kerstmis was het gebouw klaar. Dit was mogelijk omdat we als team de bouwvoorbereidingen al troffen tijdens de bouwvergunningprocedure. Doordat we al voor de bouw gestart zijn en alles goed op elkaar hadden afgestemd, zijn er geen bouwfouten of wijzigingen meer geweest.”

Betrouwbaar

Volgens Dansen gunde de Universiteit van Tilburg het project mede aan Bouwteam+, omdat de bedrijven de indruk wekten een betrouwbare eenheid te zijn. “In de praktijk is dat ook gebleken. Het kleedkamergebouw voor studenten moest bijvoorbeeld hufter proof zijn. Dat betekent onder meer dat je alle leidingen wilt wegwerken in de isolatie, dakbouw en vloer. Dikwijls plaatst dat een installateur voor moeilijke vraagstukken wanneer de architect en de aannemer hun kunstje al hebben gedaan. Nu was alles al prima op elkaar afgestemd.”

Eendracht

Een anekdote illustreert de eendracht binnen Bouwteam+. Dansen, met een glimlach: “Ik had een interpretatiefout gemaakt voor het invalidentoilet. Om veiligheidsredenen dient de deur naar buiten in plaats van naar binnen te draaien. Ik had het andersom getekend. Maar omdat we de kosten gezamenlijk dragen, hebben de aannemer en de installateurs gezegd eveneens op te draaien voor de kosten van de aanpassing. De opdrachtgever hoefde daar geen bijdrage aan te leveren.”

Architectenbureaus kunnen hun personeel strategischer inzetten

In 2008 hebben wij een onderzoek gedaan, voor de BNA, naar het personeelsbeleid bij architectenbureaus. Uit dit onderzoek bleek dat het management van de bureaus de interne kwaliteit wil verhogen. Door medewerkers zelfstandiger te laten werken, minder fouten te laten maken en beter te laten communiceren met elkaar, met opdrachtgevers en met adviseurs. Medewerkers van de bureaus willen graag werken aan hun eigen ontwikkeling.

 

Sommige bureaus hebben de uitkomsten van dit onderzoek gebruikt om hun personeelsbeleid aan te pakken. Ik ben benieuwd hoe het nu gesteld is met hun personeelsbeleid. Één van die bureaus is http://www.griffioenarchitecten.nl/ .

Een brainstormsessie binnen het management, onder begeleiding van Syntens, bracht interne problemen aan het licht. Aan het eind van de brainstormsessie is een actieplan gemaakt met acties voor alle MT-leden.

  ‘Alles is duidelijker. Waar we als organisatie naar toe willen en hoe dat doelgericht te bereiken. De medewerkers zijn meer betrokken, mondiger en de onderlinge communicatie is sterk verbeterd.’ Volgens Jan Griffioen, directeur van Griffioen architecten. Hij dacht dat zijn medewerkers de visie en strategie van het bureau kenden, maar dat bleek niet het geval.

Één van de zaken die hij heeft veranderd is het voeren van functioneringsgesprekken.

‘Iemand binnen het bedrijf had interesse in HRM en pakte het op. Sinds we hiermee aan de slag zijn gegaan, is er een enorme drang tot studeren bij de medewerkers. Veel mensen willen iets leren zodat ze iets kunnen toevoegen aan het bedrijf. Onze werknemers zijn veel gemotiveerder, iets wat we uiteraard toejuichen,’ vertelt Jan Griffioen. Om de kennisomgeving beter in te richten, verwees Syntens hen door naar een adviesbureau. Jan Griffioen:’Zij hebben geholpen om de kennis die in de organisatie leeft beter met elkaar te delen.’ Tenslotte kreeg het architectenbureau hulp bij het maken van een businessplan. In de dertig jaar dat ze bestaan, was dat er nooit gekomen. ‘In al die jaren ging het hier eigenlijk heel goed, dus zagen we nooit de noodzaak. Maar nu hadden we behoefte om te focussen, om duidelijk te maken waar we heen willen en wat onze strategie is. Daar hoort een businessplan bij.’

 Nu, twee jaar later, vroeg ik hem wat het businessplan hem heeft opgeleverd.

‘Twee dingen: zelf beter weten waar we naar toe willen. Welk deel van het werkveld. Voor wie we willen werken en voor wie niet.
De interne waardering wordt groter, omdat je weet waar je goed in bent. Dat kan je dan ook uitdragen. We hebben nu een extern bureau in de arm genomen om onze branding aan te pakken.’ Vertelt Jan.
Het bureau is ook een intranet gestart, om elkaar nog beter op te hoogte te houden. Niet alleen kennis delen, maar ook informele nieuwtjes. Zo leren de mensen elkaar beter kennen en krijgen meer waardering voor elkaar.

 

Opzet van een strategische brainstorm

Stand van zaken (sterkten/zwakten) 

• huidige situatie
• zo staan we er voor (wat gaat er goed, wat gaat er minder goed)

Wat zien we om ons heen gebeuren?(= visie, kansen en bedreigingen) 

• relevante trends en ontwikkelingen

Wat willen wij daarmee? (= ambitie)

• wat wil(len) ik/wij bereiken over 5 of 10 jaar?
• wat is dan de plaats van ons bureau?
• wat betekent dat voor mij/ons persoonlijk? Wat is mijn/ieders rol dan?

Hoe komen we daar? (= missie)

• hoe willen wij (dan) bekend staan? (=identiteit)
• wat maakt ons onderscheidend? (=succesformule/concept)
• waar moet ons bureau dan voor staan (=cultuurwaarden). Wat verwachten we van elkaar?

Wat moeten we daarvoor doen?

• hoe gaan we dat aanpakken? (= strategisch plan)
• verbeteringen/maatregelen op deelonderwerpen
• vertaling naar afdelingen: wat moet er (nog) gebeuren?

Welke mijlpalen willen we wanneer bereiken? (= doelstellingen)

• directie: wat moet het opleveren?

Wie doet Wat en Wanneer moet het af zijn? (= actieplan)

 

Architecten en hun bouwteampartners moeten dezelfde taal leren spreken

Toren van Babel, Breughel
Kunsthistorisches Museum, Wien

Waarom?

Omdat een architect met steeds complexere projecten te maken krijgt. Hij heeft dan veel aan de kennis uit andere disciplines. Neem nu bijvoorbeeld de installatietechniek. Deze techniek is zó in ontwikkeling. Maar ook steeds eerder in het ontwerpproces nodig. Prof. Zeiler (TU Eindhoven) noemt het in zijn artikel ‘Het verschil tussen samen werken en samenwerken’ (http://www.stork.com/Downloads/Corporate/SAW/SAW_2004_2_NL.pdf ).

Hij zegt dat er verschil is in de gedachtewereld tussen architect en installateur. De eerste is academisch en de tweede is pragmatisch. Beslissingen worden vaak in de conceptuele fase genomen, door de architect. Hierbij wordt de installatietechniek steeds belangrijker. Partijen moeten onderling begrip krijgen, zegt hij. Door het ontwikkelen van dynamischer, procesgericht denken. Met andere woorden: ’ze moeten elkaars taal leren spreken’.

Er is wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de processen rond integraal ontwerpen. Maar hoe gaat dat nu in de praktijk? Emile Quanjel, promovendus op dit onderwerp, toetst zijn ontwikkelde methode in de vorm van workshops. Hij zet daarvoor architecten, installateurs en dakspecialisten bij elkaar in ontwerpteams. Zij krijgen dan ontwerpopdrachten die ze gezamenlijk moeten uitwerken (http://www.dakweb.nl/roofs/2009-11/Roofs11-09-integraalontwerpen.pdf).

Ik ben twee keer bij zijn workshops aanwezig geweest en vond het erg boeiend. Maar ik ben ook benieuwd hoe een deelnemende architect er tegenaan kijkt en vroeg het aan één van hen. Eddo Carels (http://www.caasarchitecten.nl/ ), één van de deelnemers, is enthousiast over de methode van Emile. ‘Iedere partij moest op zijn eigen manier inzichtelijk maken wat het probleem is. Zo werden alle aspecten van het probleem belicht en kwamen partijen dichter bij elkaar’ vertelt Eddo. Hij vond de situatie herkenbaar en kon het direct toepassen bij een lopend renovatieproject. Een week later zat hij namelijk met de opdrachtgever en een duurzaambouwen-adviseur aan tafel.

Heb je zelf voorbeelden van ‘elkaars taal’ leren spreken? Of wil je jouw mening geven? Reageer dan op dit artikel.

Architecten en opdrachtgevers denken over veel dingen hetzelfde

Deze stelling komt niet uit de lucht vallen. Ook al zou je denken dat opdrachtgevers en architecten ver uit elkaar staan, omdat zij niet hetzelfde belang hebben. Een architect wil vaak bijzondere, mooie dingen maken. Opdrachtgevers hebben daar niet altijd budget voor. Of ze hebben andere belangen, zoals beleid, politiek, snel resultaat behalen of goedkoop inkopen.


Architectennetwerk Anet organiseert dit jaar debatten met opdrachtgevers bij Arcam, architectuurcentrum van Amsterdam (8 en 21 september 2010, zie agenda op http://www.arcam.nl/ ). Vorig jaar organiseerden zij iets soortgelijks bij het ABC Architectuurcentrum in Haarlem. Toen maakten deze debatten deel uit van de tentoonstelling ‘Anet werkt!’. De architecten van Anet hebben hier een leuk boekje van gemaakt, waarin ze onder andere de inzichten delen die zij uit de debatten hebben opgedaan. Dit boekje is te downloaden van hun website http://www.anet.nu/ (onder de rode knop ‘Anet werkt!’, rechtsboven).

Ik was bij de debatten met de opdrachtgevers (2 woningcorporaties, een Gemeente, MAB Development en het ProjectManagementbureau Amsterdam) en ik wil graag de inzichten uit deze debatten met jullie delen. Voor mij was het een ‘eyeopener’, dat de opdrachtgevers en de architecten over zoveel dingen hetzelfde denken!

Een samenvatting van één van de vijf debatten:

'Selecteer architecten waarmee je goed kan samenwerken. Die bij de opdracht passen en niet op conceptuele basis. Architect moet vooral uitgaan van wat mensen willen. En niet alleen wat de locatie verlangt. Architect moet probleem oplossen waar de opdrachtgever mee zit.'

Verkregen inzichten van hetgeen opdrachtgevers willen en belangrijk vinden:

• Beeldkwaliteitplan beïnvloedt architectenkeuze.
• Opdrachtgever helpen problemen oplossen.
• Horizon scherp stellen.
• Creativiteit moet erin blijven.
• Architecten vroeg inschakelen bij visievorming en conceptontwikkeling.
• Opdrachtgever en architect moeten elkaar vinden in taken en verantwoordelijkheden.
• Architectenkeuze moeilijk te objectiveren.
• Voordat opdracht wordt verstrekt de rollen goed verdelen.
• Strategie in plaats van beeld architectuur.
• Continuïteit van bemensing.
• Niet voor één gebruiker, maar voor meerdere generaties gebruikers.

Nieuwsgierig geworden? Lees dan het hoofdstuk ‘Anet ontwerpt speciaal voor u’ in het boekje ‘Anet werkt!’

Architecten kunnen concurreren met catalogusbouwers

Concurrentie van catalogusbouwers is een veel gehoorde klacht van architecten. Deze woningen zijn goedkoper. Vaak prefab gebouwd, dus eerder klaar. En de koper van zo’n woning kan zijn eigen details kiezen in de afwerking. Een catalogusbouwer presenteert dit dan als ‘maatwerk’.

Maar waar concurreer je eigenlijk mee? Catalogusbouwers vertellen op hun website dat, wanneer je een architect inschakelt, de aannemer de uiteindelijke prijs bepaalt. Terwijl je bij hun meteen de prijs weet. Ook zou je te maken krijgen met meerdere partijen, waardoor het geheel onoverzichtelijk en daardoor duurder wordt.


Ik ken architecten die hier een goed tegenwicht in bieden. Zij bedenken alternatieven om toch betaalbaar een architectonische woning te bouwen. Soms ontzorgen ze hun particuliere opdrachtgever, zodat deze met één partij te maken krijgt. Dit noem ik architect-ondernemers.

Voorbeelden:

Een architect heeft speciaal voor particulieren deze website gemaakt: http://www.bouwenmoetleukzijn.nl/. Zijn concept ‘Quality Island’ zorgt ervoor dat met een goede voorbereiding (zoals een stappenplan voor de particuliere opdrachtgever) de ontwerp- en bouwkosten laag gehouden worden. Dit doet hij in samenwerking met de aannemer. Ook is hij het aanspreekpunt voor zijn opdrachtgever tot het huis wordt opgeleverd.
 
De volgende architect heeft zijn opdrachtgever het verhaal van de bouw van zijn woning zelf laten doen in een weblog: http://bnr156.blogspot.com/ . Zij vertellen enthousiast dat hun bijzondere woning snel stond, door prefab lichtbetonnen wanden en aluminium vliesgevels. Een betere promotie, dan een tevreden opdrachtgever, kan haast niet!


Sommige architecten stimuleren het particulier opdrachtgeverschap, zoals deze architect met een Moodboardgenerator op zijn website http://www.hm.nl/ . Daarnaast heeft dit bureau een afgesloten omgeving voor zijn particuliere opdrachtgevers, genaamd: ‘Mijn Woning’. De specifieke informatie zoals over duurzaamheid, bouwvergunningen en subsidies zijn daar te zien.

Waarom concurreren? Je kunt ook samenwerken met een bouwbedrijf dat catalogusbouw aanbiedt. Het initiatief ‘Mijn Eigen Gerijde Huis’ is hier een voorbeeld van. Je kunt als particulier je eigen huis ‘ontwerpen’ met een applicatie via de website, gemaakt door de architect en het bouwbedrijf. (www.mulderobdam.com/megh ).

Een ketensamenwerking, tussen architect en andere bouwpartijen, kan tot een uniek product leiden. http://www.lofthome.nl/ is hier een voorbeeld van. Energie- en onderhoudsvriendelijke woningen met een ruim woonleefklimaat. En… betaalbaar!

Wat vind jij? Kan een architect concurreren met een catalogusbouwer? Heb je misschien zelf een inspirerend voorbeeld?

Is een architect ook ondernemer?

Één van de eerste vragen die ik stel aan een architect, met een eigen bureau, is:'voel je jezelf ondernemer?' Vaak krijg ik dan 'nee' als antwoord. Dan vraag ik door:

1. moet je jouw eigen opdrachten binnen zien te halen?
2. moet je investeren in jouw eigen bedrijfsmiddelen, zoals hardware, software, werkruimte en auto?
3. ben je zelf verantwoordelijk voor het, door jou opgeleverde ontwerp of advies?
4. werk je met personeel of met stagiaires, die aangestuurd moeten worden?

Als je een groot deel van deze vragen met 'ja' beantwoordt, ben je ondernemer. Zorg er dan ook voor dat jouw bureau geleid wordt als een onderneming. Een ondernemer durft risico te nemen, maar kan ook (financiële) klappen opvangen. Een ondernemer is gedreven om zijn doelen te bereiken. Niet alleen de korte-termijn-doelen, maar ook de meer strategische lange-termijn-doelen.

Ik weet dat een architect vooral mooie dingen wil maken. Mijn boodschap is:'zorg dat het je ook wat oplevert'. Ik bedoel dan niet genoeg om van te leven, maar genoeg om te investeren in de toekomst van je bureau.

 

Een ondernemer ziet kansen, waar anderen obstakels zien. Architectondernemers hebben zelfs een voorsprong op ondernemers uit andere branches. Ze zijn vooral creatief in het vinden van oplossingen en bedenken soms innovatieve concepten voor hun eigen bureau. Dit kan zich uiten in nieuwe diensten. Vooral de crisis in de bouw zorgt voor versnelling van innovatie. Ik zie bureaus die een verschuiving doormaken van ontwerpend bureau naar adviserend bureau. Voorbeelden hiervan zijn:

• bureaus die kennis hebben ontwikkeld in duurzame concepten adviseren collega-architecten die ook duurzaam willen bouwen.
• sommigen hebben zich gespecialiseerd in het ontwerpen voor specifieke doelgroepen en adviseren de overheid, woningcorporaties of collega's over deze doelgroep.
• sommigen nemen zelf het initiatief tot bouwen in samenwerking met een ontwikkelaar of met een bouwmanagementbureau.
• bureaus die BIM-tools hebben ontwikkeld bieden dit nu aan bij andere bureaus.

Wat kun je leren van deze voorbeelden?

Als er zaken zijn waarin jij je onderscheidt van anderen en je bent er goed in, denk dan eens aan een ander businessmodel. Met andere woorden: je kunt ook verdienen aan het advies dat je anderen geeft.

Wat denk jij. Is een architect ook ondernemer? Heb je misschien ook inspirerende voorbeelden?